همه دسته بندی ها
استانداردهای رنگ‌بندی سیم و کابل برای کمک به تشخیص آسان‌تر نوع اتصال و جلوگیری از خطا در نصب و راه‌اندازی تجهیزات الکتریکی استفاده می‌شوند. این استانداردها می‌توانند بر اساس منطقه جغرافیایی متفاوت باشند، اما در ادامه به شرح استاندارد رنگ‌ها در سیم و کابل‌های مرسوم می‌پردازیم:
استاندارد رنگ‌بندی سیم و کابل تک رشته:
در کابل‌های تک رشته‌ای، رنگ عموماً نشان‌دهنده‌ی کاربرد آن سیم است. به طور معمول یک سیم تک رشته‌ای می‌تواند در رنگ‌های مختلفی مانند سیاه، قرمز، آبی یا سبز-زرد (برای ارت) عرضه شود.
استاندارد رنگی کابل دو رشته:
کابل‌های دو رشته اغلب برای مدارهای ساده مانند نورپردازی استفاده می‌شوند. استاندارد رنگ عبارتند از:
سیاه / قرمز: نشان‌دهنده خط یا فاز
آبی: نشان‌دهنده نول
استاندارد رنگی کابل سه رشته:
کابل‌های سه رشته‌ای معمولاً به نحو زیر رنگ‌بندی می‌شوند:
سیاه / قرمز / بنفش یا هر رنگ دیگری به غیر از آبی، سفید یا سبز-زرد: برای فازها یا خط‌ها
آبی: برای نول
سبز-زرد: برای ارت یا گراند
نکات کلیدی:
همیشه سیم ارت با رنگ سبز-زرد نشان داده می‌شود.
سیم نول معمولا آبی یا آبی روشن است.
رنگ‌های سیاه و قرمز معمولاً برای نشان دادن خط (فاز) استفاده می‌شوند.
در برخی کاربردها، سیم‌های سفید نیز می‌توانند به عنوان فاز استفاده شوند به ویژه در مدارهای سوئیچ.
با ورود به موضوع کابل‌های مولتی کور (چند رشته‌ای) مانند نوع پنج رشته‌ای، رنگ‌ها می‌توانند پیچیده‌تر شوند. با این حال هنوز هم از همان راهنمای کلی پیروی می‌کنند که فازها با رنگ‌های تیره‌تر یا روشن‌تر مشخص می‌شوند، نول با رنگ آبی و ارت با سبز-زرد.
این استانداردهای رنگ‌بندی می‌توانند با توجه به استانداردهای ملی، نصب‌های خاص یا به روزرسانی‌های استاندارد متفاوت باشند. بنابراین همیشه باید قبل از اقدام به کار بر روی سیستم الکتریکی، با مراجعه به منابع محلی خود از رنگ‌بندی‌های جاری در منطقه مطلع شوید.
استاندارد رنگی برای کابل‌های چهار و پنج رشته:
استاندارد رنگی کابل چهار رشته:
این کابل‌ها معمولاً برای سیستم‌های سه فاز با نول و ارت استفاده می‌شوند:
فاز 1: قرمز یا سیاه
2: سفید یا آبی
3: سبز یا خاکستری
نول: آبی روشن
ارت: سبز-زرد
استاندارد رنگی کابل پنج رشته:
کابل‌های پنج رشته‌ای برای تغذیه‌های سه فاز با نول و پروتکشن (محافظت) استفاده می‌شوند:
فاز 1: قرمز
2: سیاه
3: سفید یا خاکستری
نول: آبی روشن
ارت: سبز-زرد
استانداردهای رنگ سیم برق:
در سطح جهانی دو استاندارد درمورد رنگ‌بندی سیم برق رایج است: IEC (کمیسیون الکتروتکنیک بین‌المللی) برای اروپا و NEMA (انجمن سازندگان تجهیزات الکتریکی و پزشکی) برای ایالات متحده آمریکا.
کدهای رنگ سیم برق در آمریکا:
در ایالات متحده استاندارد رنگ‌بندی برق توسط NEC (کد ملی برق) تعریف می‌شود:
ارت: سبز، سبز با خطوط زرد یا عریان
نول: سفید یا خاکستری
فاز 1: سیاه
2: قرمز
3: آبی
ارت اضافی (Insulated Ground): زرد
استاندارد رنگ سیم برق در اروپا (IEC):
در اروپا رنگ‌بندی بنا بر استاندارد IEC به این شکل است:
ارت: سبز-زرد
نول: آبی
فاز 1: قهوه‌ای
2: خاکستری
3: سیاه
فازهای اضافی می‌توانند رنگ‌هایی مانند نارنجی، صورتی و موارد دیگر داشته باشند.
این استانداردها در حین بررسی مراجع محلی و قوانین کشوری ممکن است متفاوت باشند. همیشه توصیه می‌شود که برای اطمینان از رعایت استانداردهای درست رنگ‌بندی در منطقه یا کشور خود، پیش از شروع کار مقررات ملی موجود را چک کنید تا از اطلاعات دقیق و به روز استفاده کنید.
استاندارد رنگ سیم برق در کانادا:
کانادا از استانداردهای مشابهی با ایالات متحده آمریکا پیروی می‌کند، که توسط “کد الکتریکی کانادا” (CEC) تعیین می‌شود:
ارت (گراند): سبز یا سبز-زرد
نول: سفید یا در برخی موارد خاکستری
فازها: سیاه برای فاز 1، قرمز برای فاز 2، آبی برای فاز 3
استاندارد رنگ سیم برق در ژاپن:
در ژاپن استانداردهای رنگ‌بندی بسیار شبیه به اروپا است:
ارت (گراند): سبز یا سبز-زرد
نول: سفید
فاز: سیاه
استاندارد رنگ سیم برق در انگلستان:
در انگلستان استانداردهای رنگ‌بندی در سال‌های اخیر تغییر کرده‌اند تا با استانداردهای اتحادیه اروپا (IEC) هماهنگ شوند.
ارت (گراند): سبز-زرد
نول: آبی
فاز: قهوه‌ای (قبلاً قرمز بوده است)
استاندارد رنگ‌بندی سیم و کابل در ایران:
استانداردهای رنگ‌بندی سیم‌های برق در ایران مطابق با اکثر استانداردهای بین‌المللی IEC است:
ارت (گراند): سبز-زرد
نول: آبی
فاز: قهوه‌ای یا سیاه (گاهی اوقات ممکن است از قرمز نیز استفاده شود)
توضیحات استاندارد رنگ‌بندی سیم و کابل به صورت تخصصی:
سیم ارت (گراند): رنگ استاندارد برای سیم ارت در بیشتر کشورها سبز-زرد است. این رنگ به راحتی قابل تشخیص است و باعث می‌شود تا ایمنی در شرایط مختلف کاری حفظ شود.
سیم نول: رنگ استاندارد سیم نول آبی یا آبی روشن است. این نول به عنوان پایانه مرجع برای کامل کردن مدار و بازگرداندن جریان به منبع تغذیه عمل می‌کند.
سیم فاز: رنگ‌های مختلفی می‌توانند برای نشان دادن سیم فاز استفاده شوند. در بسیاری از کشورها سیم فاز با رنگ قهوه‌ای، سیاه یا قرمز مشخص می‌شود.
سیم قهوه‌ای: اغلب برای نشان دادن فاز استفاده می‌شود نه نول. با تغییرات جدید در استانداردها، قهوه‌ای جایگزین قرمز به عنوان رنگ سیم فاز شده است.
این رنگ‌بندی‌ها به منظور استانداردسازی جهانی و کاهش خطر اشتباه در اتصالات الکتریکی اتخاذ شده‌اند.با این حال، همواره قبل از انجام هرگونه کار الکتریکی، باید با استانداردهای محلی که در منطقه اجرا می‌شوند آشنا شوید.